شرايط شكل اول
شكل اول به نوبه خود شرايطی دارد . اين كه گفتيم شكل اول بديهی الانتاج
است به معنی اين است كه با فرض رعايت شرايط ، بديهی الانتاج است .
شرايط شكل اول دو تا است :
الف - موجبه بودن صغرا پس اگر صغرا سالبه باشد قياس ما منتج نيست .
ب - كلی بودن كبرا پس اگر كبرا جزئيه باشد قياس ما منتج نيست .
عليهذا اگر گفته شود : " انسان فلز نيست و هر فلزی در
حرارت منبسط میشود " قياس عقيم است و مولد نيست . زيرا قياس ما شكل
اول است و صغرای قياس ، سالبه است در حالی كه بايد موجبه باشد .
همچنين اگر بگوييم : " انسان حيوان است ، بعضی حيوانها نشخوار كنندهاند
" باز هم قياس ما عقيم است ، زيرا شكل اول است و كبرا جزئيه است و
حال آنكه كبرای شكل اول بايد كليه باشد